Լուսանկարը՝ media.am -ի
Սոցիալական ցանցերը մարդկանց առօրյայի անբաժանելի մասն են։ Ուզենք, թե չուզենք, պետք է հաշվի նստել այս իրողության հետ, փորձել հնարավորինս խուսափել բացասական ազդեցություններից ու սովորել առավելագույնս օգուտ քաղել։
Սոցցանցերը հասարակության մեջ առկա խնդիրների լավագույն ցուցիչներն են: Ընդ որում, ոչ միայն տրամադրությունների, հոգեվիճակի, այլև կրթական մակարդակի։ Այս իմաստով մենք բավականին լուրջ խնդիրներ ունենք։
Տարրական հմտություններ, համարժեք կրթություն չունենալու պատճառով համացանցը ժամանցայինից ու տեղեկատվականից հաճախ վերածվում է կրքերի բորբոքման, ատելության, անհանդուրժողականության դրսևորման հարթակի, որտեղ մեկը մյուսին մեղադրում է, ծաղրում, վիրավորում, սպառնում և այլն։
Պարբերաբար ականատես ենք լինում քննարկումների, որոնց հիմքում բացահայտ ապատեղեկատվություն ու անտեղյակություն է։ Այս երևույթը օրեցօր թափ է առնում։
Մտահոգիչն այն է, որ որոշ անհատների, առանձին լրատվականների՝ իրականությունից հեռու մասնավոր կարծիքները, բացահայտ սուտն ու կեղծիքը գեներացվում են ու մանիպուլացնելով ազդում հասարակական կարծիքի վրա, հաճախ էլ հանգեցնում խառնաշփոթի այն աստիճան, որ դժվար է որոշել իրականության ու կեղծիքի սահմանը։
Միաժամանակ քիչ չեն դեպքերը, երբ առանձին մարդկանց հրապարակած ապատեղեկատվությունը զուտ անտեղյակության, չիմացության հետևանք է լինում։ Պատճառները կրկին կրթական են։
Մեր հայրենակիցների մեծ մասը ընթերցասեր չէ, անհամբեր է, չի սիրում մինչև վերջ կարդալ կամ լսել, սովորություն չունի ուրիշ աղբյուրներից ճշտելու, նկատում է հարցի միայն տեսանելի շերտը ու չի պատրաստվում խորքային վերլուծություն անել (կամ էլ չի ուզում), հետևաբար շուտ է տրվում սադրանքներին։
Վերջերս շատ ենք սկսել խոսել ընթերցանությունից, շատ գրքեր կարդալուց, տարբեր միջոցառումներ, գրքի փառատոններ ենք կազմակերպում, բայց հանրության մեծ մասը պարզ տեքստերը մինչև վերջ կարդալու, կարդացածն ընկալելու, վերլուծելու, համադրելու, եզրահանգումներ անելու դժվարություն ունի։
Թարմ օրինակ․ սոցիալական ցանցերում մոտ օրերս բուռն քննարկվում էր Մայրենիի 3-րդ դասարանի դասագրքի մի նյութ։ Մարդկանց հունից հանել էր մի դրվագ, որտեղ պատմվածքի հերոսին` երրորդ դասարանցի Տիգրանին, անծանոթը Այֆոն 25 է առաջարկում։ Այսքանը…
Համատեքստից կտրած մեկ-երկու նախադասությունը, ավելի ճիշտ՝ մեկ բառը`Այֆոն, դարձել էր ատելության, անհանդուրժողականության ահռելի մեծ չափաբաժնով ուղեկցվող քննադատությունների թիրախ։
Քննադատողներից ոչ մեկը բնագիրը մինչև վերջ չէր ընթերցել, հակառակ դեպքում պարզ կդառնար, որ դասանյութի նպատակը ոչ թե սմարթֆոնները պրոպագանդելն է, ինչպես ենթադրում էին շատերը, այլ ընդհակառակը` համացանցից կախվածության բացասական հետևանքների մասին իրազեկելը, թեմայի շուրջ երեխաների հետ երկխոսելը։
Կրթական համակարգի բարեփոխումներն անթերի չեն, այնպես չէ, որ դասագրքերի հետ կապված խնդիրներ չունենք, բայց այսպիսի բացահայտ ապատեղեկատվությունը, քննարկումների նման մշակույթը տեղ չեն թողնում կառուցողական բանավեճերի, առողջ քննադատության համար։
Զավեշտի հասնող մի պարադոքս էլ կա. երեխաներին դեռևս փոքր տարիքից (չափազանցություն չի լինի, եթե ասենք` օրորոցից) սմարթֆոնին ընտելացնող ծնողների մեծ մասը հակամանկավարժական ու ազգակործան է համարում մեր կրթական համակարգը միայն այն պատճառով, որ դպրոցում սկսել են խոսել առօրեական խնդիրներից, որ փորձեր են արվում կրթությունը կապել իրական կյանքի հետ։
Ծնողները պիտի հասկանան, որ չենք կարող երեխաներին ստիպել անտեսել ու չխոսել այն մասին, ինչն իրենց ու երեխաների կյանքի մասն է կազմում, որ կյանքից կտրված ուսուցումը անիմաստ ժամանակի կորուստ է։
Թվում է, թե վերը նշված խնդիրներն առաջին հերթին պիտի հուզեն մանկավարժներին։ Սոցիալական ցանցերը բավականին լուրջ հարթակներ են կրթական այս կամ այն խնդիրը բարձրաձայնելու համար, բայց, ցավոք, մանկավարժների մեծ մասը լուռ է։
Մինչդեռ մեդիան հզոր ներուժ ունի, այն բազմաշերտ ու բազմաֆունկցիոնալ գործիք է, որը մեծ հնարավորություն է տալիս երկխոսելու ցանկացած հուզող խնդրի շուրջ։
Իսկ կրթական գործընթացները միայն պատկան մարմիններին ու դպրոցին չպիտի առնչվեն, պետության ու ազգի համար ռազմավարական կարևոր գործին պիտի մասնակից լինի ողջ հասարակությունը, ինչպես բոլոր քաղաքակիրթ երկրներում։
Հասմիկ Զարաֆյան
Մանկավարժ
Նոր մեկնաբանություն