ԱՄՆ Մասաչուսեթսի տեխնոլոգիական ինստիտուտի (MIT) գիտնականների նոր հետազոտությունը ցույց է տալիս, որ ChatGPT-ի հաճախակի օգտագործումը կարող է բացասաբար ազդել մարդու մտավոր ակտիվության վրա։

Ուսումնասիրության մասնակիցների ուղեղների աշխատանքը հետևել են հատուկ սարքավորումների միջոցով, երբ հետազոտողները կատարել են ստեղծագործական և վերլուծական առաջադրանքներ։

Գիտնականները պարզել են, որ նրանք, ովքեր առավել հաճախ են օգտվել արհեստական բանականությունից (ԱԲ)՝ հատկապես ChatGPT-ից, ցուցաբերել են ավելի ցածր ուղեղային ակտիվություն և հիշողության թուլացում՝ համեմատած նրանց հետ, որոնք մտածել են ինքնուրույն կամ օգտվել են միայն որոնողական համակարգերից, ինչպիսին է Google-ը։

Ուսումնասիրության ընթացքում մասնակիցներին բաժանել են երեք խմբի՝

Արդյունքները վկայել են, որ ուղեղով մտածող խմբում արձանագրվել է առավել ակտիվ նեյրոնային աշխատանք, բարձր ստեղծագործականություն և գոհունակություն։ Իսկ ChatGPT-ի օգտագործողների խմբում նկատվել է ստանդարտացված, «ֆորմուլային» մտածողություն և գաղափարների վերամշակման ցածր մակարդակ։

MIT-ի գիտնականները շեշտում են, որ արհեստական բանականության չարաշահումը կարող է հանգեցնել «մտքի պարտքի» կուտակման. այս իրավիճակում մարդը դադարում է սովորել, մտածել և ստեղծել ինքնուրույն։ Սակայն միաժամանակ նշվում է, որ հավասարակշռված և մտածված օգտագործման դեպքում արհեստական բանականությունը կարող է օգտակար գործիք լինել ուսուցման և աշխատանքի ընթացքում։

Հետազոտության հեղինակ գիտնականներն ընդգծում են հատկապես կրթական համակարգում նման ռիսկերի կարևորությունը և կոչ էխեն անում արհեստական բանականությունը ոչ մի դեպքում չդարձնել «մտածելու փոխարեն» կիրառվող միջոց, այլ այն օգտագործել որպես աջակցող հարթակ։