Լուսանկարը՝ Զավեն Խաչիկյանի
«Երեխաները քիչ են կարդում»: Այս խոսքերը մենք լսում ենք ամենուր: Նոր տեխնոլոգիաները (համակարգիչներ, հեռախոսներ, տեսախաղեր և այլն) դուրս են մղում ավանդական գիրքը, իսկ սոցիալական ցանցերն առաջարկում են զանազան բովանդակությամբ զբաղմունքի տարբեր միջոցներ։
Բայց ինչպե՞ս երեխաների մեջ սերմանել և զարգացնել սեր՝ ընթերցանության հանդեպ: Այս հարցի պատախանն անչափ կարևոր է: Հատկապես եթե ընդունում ենք, որ գրքերի հանդեպ սերը ոչ միայն խորացնում է ակադեմիական հմտությունները, այլև հարստացնում է երևակայությունը, տալիս սովորելու ու աճի անսահման հնարավորություններ։
Շատ կարևոր է, որ ծնողները երեխաների համար կարդալ սկսեն վաղ մանկությունից, երբ նրանք դեռ չեն կարող ընթերցել ինքնուրույն։ Կարելի է սկսել քնելուց առաջ՝ փոքր պատմություններով կամ հեքիաթներով, իսկ հետո հետաքրքրիր զրույցներ ունենալ դրանց մասին՝ սովորություն դարձնելու համար: Սա կարող է երեխաներին օգնել ընթերցանությունը հարմարավետության և հաճույքի հետ նույնացնելու հարցում։
Կարդալը դարձնել հաճույք
Մենք հաճախ ասում ենք, որ երեխաները առաջին հերթին սովորում են իրենց ծնողներից: Եթե ծնողը օրվա մեծ մասն անց է կացնում հեռախոսը ձեռքին, դժվար է այլ բան պահանջել երեխայից։ Որպես ծնող՝ մենք պետք է կարողանանք երեխաների հետ կիսել ընթերցանության հանդեպ մեր սերը: Որևէ սիրելի վեպի կամ պատմվածքի մասին ոգևորված խոսելը երեխաներին խրախուսելու հիանալի միջոց է: Նրանք կարդալու հաճույքը կսկսեն զգալ շատ շուտով: Երբ երեխաները տեսնում են, որ մենք հաճախ ենք կարդում, նրանք, ամենայն հավանականությամբ, կցանկանան անել նույնը:
Ստեղծել կարդալու միջավայր
Հրաշալի կլինի տանը ունենալ ջերմ և հարմարավետ ընթերցանության անկյուն՝ փոքրիկ գրադարակով, որտեղ կարելի է պահել սիրելի և ապագայում ընթերցելու համար շարված գրքերը։
Այցելել գրադարաններ և գրախանութներ
Գրադարան կամ գրախանութ կանոնավոր այցելությունները կարող են հետաքրքիր լինել: Շատ գրախանութներ առաջարկում են գրքերի քննարկումներ, միջոցառումներ, որոնք ընթերցանությունը դարձնում են ավելի սոցիալական և հաճելի:
Ընտրել հետաքրքիր գրքեր
Մենք պետք է ուշադրություն դարձնենք երեխայի հետաքրքրություններին և գտնենք համապատասխան գրքեր: Երեխային տարբեր տարիքում կարող են հետաքրքրել շատ տարբեր թեմաներ։ Կարող է լինել ամեն ինչ, ամեն ոլորտից. հեքիաթ, սպորտ, կենդանիներ կամ տիեզերք։ Յուրաքանչյուր թեմայով միշտ կան բազմաթիվ հետաքրքիր գրքեր: Գրքի ինքնուրույն ընտրության հնարավորությունը կարող է զգալիորեն մեծացնել ընթերցանության եռանդը:
Ընթերցանությունը դարձնել ինտերակտիվ
Հրաշալի է ընթերցանության ընթացքում երեխայի հետ շփվելը, հարցեր տալը: Հարցերը կարող են լինել պատմության վերաբերյալ, նկարազարդումների մասին կամ՝ սյուժեի զարգացման կանխատեսում: Այս ամենը ոչ միայն ուժեղացնում է ընկալումը, այլև ընթերցանության ընթացքը ավելի հաճելի և դինամիկ է դարձնում:
Տոնել ընթերցանության կարևոր իրադարձությունները
Շատ կարևոր է նշել երեխայի ընթերցանության ձեռքբերումները՝ գիրքն ավարտելը, նոր բառ սովորելը կամ բարձրաձայն վստահ կարդալը: Դա բարձրացնում է երեխայի ինքնագնահատականը և կարդալը շարունակելու մոտիվացիան:
Խրախուսել գրելը
Գրելն ու կարդալը խիստ փոխկապակցված են: Եթե մենք մեր երեխային խրախուսենք գրել իր պատմությունները, սա ոչ միայն կբարելավի երեխայի գրագիտությունը, այլև կմեծացնի հարգանքը՝ գեղարվեստական գրականության հանդեպ։
Գրքերը կապել կյանքի հետ
Նախընտրելի է երեխաներին օգնել գրքերի և իրական կյանքի միջև կապեր գտնելու հարցում: Օրինակ, եթե գիրքը կենդանիների մասին է, տեղին է կենդանաբանական այգի այցելելը: Եթե պատմավեպ է, արժե միասին դիտել համապատասխան վավերագրական ֆիլմ կամ այցելել համապատասխան թանգարան։ Այս կապերը նույնպես խթանում են թեմայի ընկալումը և ընթերցանությունը դարձնում ավելի իմաստալից:
Լիլիթ Ավագյան
«Մեդիան հանուն կրթության» ՀԿ համահիմնադիր
Ուսուցիչ
Նոր մեկնաբանություն