
Լունկարարը՝ ՄՀԿ-ի
Տարբեր առիթներով են ուսուցիչները դժգոհում արհմիությունների գործունեությունից: Ամենամտահոգիչ խնդիրներից է, օրինակ, արհմիությանը վճարած գումարով (անմշակույթ «երաժշտության» ուղեկցությամբ) խնջույքներ կազմակերպելը: Սա ոչ միայն մշակույթի բացակայության, այլև դպրոցների և մանկավարժական աշխատակազմերի սահմանափակ միջոցների մսխում է:
Ուսուցիչների առաջ քաշած խնդիրների շուրջ mediaforedu.am-ը զրուցել է Հայաստանի արհմիությունների կոնֆեդերացիայի նախագահ Էլեն Մանասերյանի հետ
— Ուսուցիչները հաճախ են մեր զրույցներում դժգոհում, որ արհմիությանը հատկացված գումարները չեն ծառայում իրենց նպատակին։ Շատ հաճախ տնօրեններն են որոշում ինչպես տնօրինել դրանք, մասնավորապես դրանք ծախսվում են ուսուցիչների մասնակցությամբ խնջույքների վրա։ Ի՞նչ է պետք անել այս դեպքում։
— Արհմիության անդամ ցանկացած աշխատող կարող է լինել իր դիմումի համաձայն՝ դրանով իսկ համաձայն լինելով իր աշխատավարձի 1 տոկոսը փոխանցել արհմիության հաշվին:
Ցանկացած աշխատող ի՛նքն է որոշում՝ էդ գումարը կփոխանցի արհմիությա՞նը, թե՞ կպահի իրեն: Այսինքն՝ տնօրենը որևէ իրավասություն չունի այդ գումարը տնօրինելու։
Արհմիությունը աշխատողների իրավունքները, շահերը ներկայացնող կառույց է: Այսինքն, գործատուի համար սոցիալական գործընկեր կառույց է: Եվ բոլոր այն դեպքերում, երբ տվյալ կազմակերպությունում կա արհմիություն, գործատուն պարտավոր է աշխատողների հետ հաշվի նստել:
Ինչպե՞ս է ստեղծվում արհմիությունը: 3 աշխատողը բավարար են, որ անեն հիմնադիր ժողով, գրանցեն կանոնադրություն, ստեղծեն արհմիություն, աշխատեն որպես առանձին իրավաբանական անձ: Այիսինքն՝ արհմիությունը գործատուից անկախ իրավաբանական կառույց է: Հաշվետու չէ գործատուին: Արհմությունը անկախ է, միավորում է իր աշխատողներին: Թափանցիկ է աշխատում, հաշվետվողական է:
— Դա ըստ օրենքի: Բայց դպրոցի արհմիությունը, ըստ ուսուցիչներից ստացվող ահազանգերի, բոլորովին այլ իրականության մեջ է:
— Եթե տվյալ կազմակերպությունում արդեն կա արհմիություն, ուրեմն այդ արհմիությունն այնքան թույլ է, որ տնօրենն է որոշում՝ ինչ անել:
Ընդամենը պետք է անել ընդհանուր ժողով, արհմիության նախագահին փոխել, ընտրել այնպիսի մարդու, աշխատողի՝ հենց ուսուցիչներից, որը կկարողանա իրապես պաշտպանել ու առաջ մղել աշխատողների շահերը: Առանց վախենալու:
Ես խնդրում եմ՝ ցանկացած պարագայում ուղղակի հիշել, որ ցանկացած ոք ունի իրավունքներ, և որևէ մեկը՝ լինի գործատուն, լինի տնօրենը, հաշվապահը, գանձապահը, որևէ մեկը իրավունք չունի որևէ աշխատողի ստիպելու որևէ բան:
Եթե կլինեն նման դեպքեր, խնդրում եմ, պարզապես դիմում չգրել «խնդրում եմ ինձ ազատել աշխատանքից» բովանդակությամբ, այլ նույն տնօրենին ասել․ «Ինձ ազատեք աշխատանքից, եթե գտնում եք, որ ես լավ չեմ աշխատում։ Աշխատանքային օրենսգրքի 113 հոդվածի առաջին մասով հիմնավորեք, ազատե՛ք»: Ազատելուց հետո թող այդ հրամանով գան մեզ մոտ՝ Հայաստանի արհմիությունների կոնֆեդերացիա, մեր իրավաբանները կզբաղվեն:
— Իսկ որքա՞ն հաճախ են ուսուցիչներն այս կամ նմանատիպ այլ խնդիրների հետ կապված դիմում Արհմիությունների կոնֆեդերացիային:
— Ցավոք սրտի, ուսուցիչները չեն դիմում: Չգտեմ՝ ինչու, բայց երևի ուսուցիչները հասարակության այն խավն են, որոնք միայն բողոքում են, բայց կոնկրետ գործողությունների չեն դիմում: Գուցե վստահության պակաս կա, գուցե չեն հավատում: Բայց քանի դեռ չեք փորձել, չեք էլ կարող իմանալ՝ դուք կհաջողեի՞ք, թե՞ ոչ:
Այս կոլեկտիվ անտարբերությունը բերում է հանցագործության: Չի՛ կարելի ուղղակի լռել խախտված իրավունքների մասին: Չի՛ կարելի լռել կատարվող անօրինականությունների մասին, որոնց բախվում են հենց նույն ուսուցիչները:
Իրենք ամեն անգամ բողոքում են ատեստավորումից, բայց չեն բողոքում այս տեսակ խախտումներից: Սրա՛նք են հիմնական խախտումները: Ատեսավորումն իրենց հիմնական մասնագիտական ունակությունների գուցե ստուգումն է, գուցե լավարկումն է, սա այլ հարց է:
Պետք է հասկանալ, որ ուսուցի՛չ, դու առավոտյան գնացել ես աշխատանքի, քո աշխատանքը պիտի լինի արժանապատիվ: Դու եկել, մտել ես դասարան, արդեն իսկ հոգեբանորեն, ֆիզիկապես ծանր աշխատանք ես կատարում: Դրա կողքին էլ էսպիսի խախտումներ են լինում: Պետք է խոսել սրա մասին ու առանց վախենալու: Հավատացնում եմ, մենք հաստատ իրենց կողքին կկանգնենք։
Եթե իրականացվել է որևէ անօրինականություն ուսուցչի նկատմամբ, մենք անպայման կզբաղվենք: Պարզապես պետք է դիմեն մեզ, պետք է խոսել դրա մասին, այլապես ոչ ոք չի իմանում դրա մասին: Կամ եթե իմանում են դրա մասին, դրանք լինում են պատերի տակի խոսակցություններ:
— Ինչպե՞ս դիմեն Ձեզ:
— Հայաստանի արհմիությունների կոնֆեդերացիայի շենքը Վազգեն Սարգսյան 26/3 հասցեում է, Հանրապետության հրապարակ, 4-րդ հարկ, իրավաբանական բաժին: Կարող են զանգել կոնֆեդերացիա՝ 010582149:
— Այդ խնդիրները հիմնականում դպրոցի տնօրենին ենթարկվող արհմիության վիճակից է:
— Ցանկացած դեպքում գործատուն, այդ թվում՝ դպրոցի տնօրենը, չի կարող լինել արհմիության նախագահ: Որովհետև արհմիությունը աշխատողների կողմից ընտրված նախագահ պիտի ունենա: Արհմիությունը աշխատողների կառույցը պիտի լինի, ոչ թե գործատուի:
Ցանկացած պարագայում, երբ գործատուն որոշում է, թե արհմիության գումարները կամ աշխատանքը ինչ պիտի անի, սա համարվում է միջամտություն արհմիության գործերին, որը քրեորեն պատժելի արարք է: Էնպես որ, ցանկացած պարագայում, նույնիսկ տրամաբանությունից է դուրս:
— Բայց շատ դեպքերում, արհմիության նախագահը դպրոցում այն մարդն է, որն անվերապահորեն ենթարկվում է տնօրենին:
— Այդ տեսակ արհմիություններին մենք ասում ենք դեղին արհմիություն, գրպանային: Միջազգայնորեն ընդունված բնորոշումներ են: Եվ այս դեպքում պետք է պարզապես փոխել այդ արհմիության նախագահին: Ինքը ձեզ պետք չէ, ստվեր է գցում բոլորիս աշխատանքի վրա: Միակ տարբերակը փոխելն է, ուրիշ տարբերակ չկա: Փոխելու ձևի թեմայով էլ մեր իրավաբանները կարող են խորհրդատվություն տալ:
Հարցազրույցը՝ Անուշ Մարտիրոսյանի
Նոր մեկնաբանություն