Եթե հնարավորություն ունենայի
ստանալ այն ամենը, ինչ ուզում եմ
Ցանկություններն ունեն իրենց ենթապատճառներն ու ենթանպատակները, իսկ ես ունեմ դրանք պրպտելու համառություն: Դրանց պատճառահետևանքային շղթայի մի ծայրն է միայն քո ձեռքում, մյուսն աներևույթ է ու հենց աներևույթ լինելու պատճառով էլ՝ գայթակղիչ: Ես ունեմ միայն մի ցանկություն՝ ժամանակ, որը ինձ կպատկանի ամբողջությամբ: Ինչ կանեի ինձ պարգևած ժամանա՞կը. առանց ընդհատելու կկարդայի գիրքը, որ այս էլ քանի առավոտ մի պատառ ժամանակ եմ գողանում ինքս ինձանից և տալիս մի քանի էջին, հետո լուռ կնստեի, կսկսեի մտքով առաջ ու հետ անել, կհավաքեի, կշաղկապեի բոլոր մտքերս, ու կծնվեր վաղուց սաղմնավորված մի նոր ճշմարտություն… գերագույն հաճույք… ու վերջապես շուրջս կհավաքեի իմ ընտանիքի բոլոր անդամներին, ինձ համար թանկ ու հարազատ դարձած մարդկանց ու երկա՜ր-երկա՜ր կվայելեի նրանց հետ իմ ժամանակը…եթե, իհարկե, նրանց ժամանակն էլ իրենց պատկաներ, և ոչ ոք ոչ մի տեղ չշտապեր…
Կյանքի նկարագրությունը՝ 10 տարի անց
Ապագան հետաքրքիր կանխավարկած ունի. այն միշտ լուսավոր է, որովհետև այն ուրվագծվում է մարդուն պարգևված միակ ազատությամբ՝ երևակայությամբ: Ապագայում ես ինձ տեսնում եմ ավելորդ հույզերից ձերբազատված, կենսասեր ու խաղաղ անձնավորություն: Մարդ, ում հետ հաճելի է շփվել, մարդ, ով, հանգամանքների բերումով լինելով ուսուցանող, ինքը դեռ պատասխաններ է փնտրում, ոչինչ ոչ ոքի չի պարտադրում, չի ձանձրացնում, ընդհակառակը, մտքի և ոգու հմայիչ ազատությամբ վստահելի ու ցանկալի զրուցակից է, այս իմաստով միայն՝ ուսուցիչ: Իմ կյանքը՝ խաղաղ վազք. ժամանակի զարկերակը ամուր շոշափում եմ ու հստակ գիտեմ՝ ինչ եմ ուզում: Վերջապես ունեմ իմ շահած ժամանակը և ապրում եմ սրտիս ու մտքիս թելադրանքով:
Դժվարություն
Երբ տարիներ առաջ համալսարանն ավարտելուց հետո չպատճառաբանված խանդավառությամբ մտա դպրոց, առաջին հարցը, որ ինքնաբերաբար տվեցի նախ ինքս ինձ, հետո էլ արդեն տարիների վաստակ ունեցող ուսուցիչներին, սա էր՝ ինչի՞ համար է այս ամենը: Եվ վաստակաշատ ուսուցիչների զարմացական-խրատական-քննադատող լուռ հայացքներից հասկացա, որ իզուր եմ հնչեցրել ինձ հուզող հարցը, որ այդ հարցի պատասխանը ես մենակ եմ փնտրելու, ու փնտրում եմ արդեն 25 տարի:
Հիմա ես վերլուծում եմ իմ անցած ճանապարհը ու ինքս ինձ, ստացվում է, որ այս տարիների ընթացքում կամա-ակամա ձևավորված իմ միակ կոնկրետ նպատակը ճանապարհիս հանդիպող բոլոր կարծրատիպերը քանդելն է:
Իսկ այդ կարծրատիպերը ամենուր են՝ կյանքի բոլոր ոլորտներում՝ սկսած կենցաղային մակարդակից մինչև գիտակրթական ոլորտ: Դրանք նաև իմ մեջ են: Ամենատխուրն այն է, որ բնությունից ազատ մտածողությամբ օժտված երեխային դպրոցը պարտադրում է իր կարծրատիպերը: Ստացվում է՝ կարծրատիպերը հատկապես անընդունելի են կրթության ոլորտում, քանի որ կրթությունն ինքնին մտքի ազատ շարժ է:
Ամեն անգամ, երբ ներսումդ մի ձայն կարմիր ազդանշանի նման վառվում է, երբ չես հասկանում քեզ պարտադրված պահանջը, սկսում ես ըմբոստանալ:
Սկզբում ինձ բարկացնում էր կարծրացած մտածողությունը, հետո սկսեց խղճահարություն առաջացնել, աստիճանաբար սկսեցի համբերատար վերլուծել, երկխոսության մեջ մտնել, իսկ հիմա հանգիստ ու հումորով եմ վերաբերվում կարծրատիպերին ու նաև դրանց հանդեպ իմ վերաբերմունքին:
Անլուծելի թվացող ցանկացած խնդիր ինքնաբերաբար է լուծվում, եթե առողջ հումորով հաղթահարում ես նյարդայնացնող ազդեցությունը, հետո սկսում հանգիստ ու հավասարակշռված վերլուծել:
Մի կողմ դրեցի զգացմունքային պոռթկումներս, որքան էլ դրանք առաջացնող պատճառները ինձ համոզիչ թվային ու սկսեցի խնդրին մոտենալ բոլորովին այլ տեսանկյունից: Առճակատումը անիմաստ և վնասակար է մեծ մասամբ: Սովորեցի ինքս ինձ պատկերացնել ուրիշի դերում և հասկանալ նրա պահվածքի դրդապատճառները, և թե ինչ կանեի ես նման իրավիճակում: Ստացվեց: Ստացվում է:
Եկխոսությունը իսկապես միակ ճանապարհն է կարծրատիպեր կոտրելու և նոր վերաբերմունք ձևավորելու: Դրանով խնդիրը մի տեսակ հեռանում է երկխոսության մեջ մտածներից, այն դիտարկվում է որպես մարդկանցից դուրս երևույթ և վերանում է անձնական վերաբերմունքը, հեշտությամբ լուծվում է խնդիրը:
Կատարյալ ուսուցումը
Կատարյալ որակմանը մի քիչ վերապահորեն եմ վերաբերում, այնուամենայնիվ, փորձեմ գոնե իմ պատկերացրած լավագույն տարբերակը ներկայացնել:
Սկսեմ վերջնանպատակից. ուսումնական գործընթացի արդյունքում պատկերացնում եմ առողջ ինքնաքննադատությամբ օժտված մտածող անհատի:
Ուսուցումը կազմակերպվում է՝ շեշտը դրվելով մտածողության խթանման վրա: Անկեղծություն, փոխադարձ վստահություն, ահա թե ինչն եմ կարևորում, որ կբերի ոչ ստանդարտ մտածողության:
Կրթությունը երկխոսություն է, որի արդյունքում ձևավորվում է նոր մի ճշմարտություն: Պակաս կարևոր չեն մարդկային որակները, երբ կրթությունը իրականացվում է առողջ միջավայրում, բաց, ազատ քննարկումների նյութ է դառնում ցանկացած հարց, կարելի է ակնկալել հասարակության ազատ անդամի, ով ունակ է պաշտպանելու իր իրավունքները՝ միաժամանակ չոտնահարելով մյուսներինը: Ինչ խոսք, կարևոր է, որ կրթություն կազմակերպողն ինքը մշտապես շոշափի ժամանակի զարկերակը:
Ավագ դպրոցի աշակերտները
Նրանք՝ բոլորն էլ, ձգտում են երջանիկ լինել: Ժամանակակից ավագ դպրոցը մեր իրականության այսօրվա մոդելն է, որտեղ ունենք ինքնանպատակ կրթահամակարգ: Դա է պատճառը, որ ավագ դպրոցի աշակերտն իր հարցերի պատասխանը փնտրում է դպրոցից դուրս: Ամենափոքր հատվածն ունի ուժեղ ինքնակազմակերպվածություն, անկախ իրեն պարտադրված կրթությունից՝ կարողանում է ինքն իրեն գտնել: Նրանք, որպես կանոն, հետագայում լուրջ մասնագետներ են դառնում:
Մի ստվար հատված կրթությունը դիտում է որպես մի բան, որ պետք է այս կամ այն չափով հաղթահարել /այդ հաղթահարելը, որպես կանոն, լինում է կրկնուսույցի մոտ պարապելը/, նմանվելու համար մեկին, ով հասցրել է չափանիշ դառնալ իրենց համար ոչ միայն նյութապես ապահովված լինելու, այլև ազդեցության լայն շրջանակներ ունենալու առումով: Մի հատված էլ կա, որին ժամանակակից ավագ դպրոցի պահանջներն այնքան անհաղթահարելի են թվում և անհետաքրքիր, որ ստիպված վարժվում է ժամանակը անիմաստ վատնելուն:
Նոր մեկնաբանություն